Bijgewerkt op: 3 jun
Naarden-Vesting, Juni 2025
In de interview reeks ‘PODIUM’ zet Capita Selecta bijzondere personen en organisaties in de schijnwerpers. In verdiepende dialogen komen begrippen als visie, strategie, leiderschap, wijsheid, eigenaarschap aan de orde. We richten ons daarbij op de samenhang tussen het maatschappelijke, het organisatorische en het individuele niveau.
Wij spraken met mevrouw Anne Mieke van der Werf, Directeur Business Development van Invest-NL. De organisatie werd in 2020 opgericht en investeert in de economie van morgen. Invest-NL heeft o.a. als doel Nederland innovatiever en duurzamer te maken. De organisatie ondersteunt de markt door financieringsknelpunten weg te nemen en financiering te mobiliseren. Sterk veranderende nationale en internationale ontwikkelingen en vraagstukken hebben de organisatie in een versnelling gebracht. Bedrijven, nationale overheden en internationale instituties beoordelen kennis, innovatie en publieke belangen anders dan vijf jaar geleden. Invest-NL beweegt mee en ontwikkelde zich tot een nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling die bijdraagt aan het toekomstig verdienvermogen van Nederland.
Invest-NL: De kracht van geduldig kapitaal in transitieopgaven.
Invest-NL stelt vanuit haar missiestatement ‘een substantiële en impactvolle bijdrage te leveren aan een duurzamer en innovatiever Nederland. Te financieren wat niet financierbaar lijkt. In welke mate was en is de organisatie in staat om deze belofte waar te maken?
Onze missie is helder: Nederland duurzamer en innovatiever maken. Door onze investerings- en ontwikkelkracht kunnen we samen met partners de grote transities helpen versnellen. We doen dat in een wereld die volop in beweging is. In Nederland, in Europa en mondiaal. Vanuit de ambitie maximaal bij te dragen aan de realisatie van maatschappelijke transities staat Invest-NL open voor een bredere inzet van haar mandaat, en additionele rollen die passen bij een nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling. We zien daarvoor veel kansen.
Met ons publieke mandaat, de versterking van onze positie en ons budget van circa € 3 miljard staan we goed opgesteld om de komende jaren deze rol met nog meer verve te kunnen invullen. Het mandaat van Invest-NL stelt ons als organisatie in staat om zowel vanuit de ontwikkeltak (Business Development) als de investeringstak (Capital) de financiering van uiteenlopende en uitdagende transitieopgaven te ondersteunen. Door onze tussenkomst verkrijgen bedrijven, projecten en consortia toegang tot financiering. Dit doen we enerzijds door partijen in contact te brengen en structuren te ontwikkelen waardoor er vraagcreatie ontstaat en daarmee transacties tussen bedrijven en anderzijds door financiering te verschaffen waardoor er toegang tot financiering bestaat in de private markt.
Wat onderscheidt Invest-NL van andere partijen?
Ons kapitaal is geduldig en vanuit onze positie zijn wij in staat om door te financieren daar waar andere financiers en investeerders vaak gebonden zijn aan de fondstermijnen en -voorwaarden. Nu, meer dan vijf jaar na oprichting, zijn we goed en steeds beter in staat om onze belofte waar te maken. We willen ons mandaat beter invullen door ons aanvullende mandaat breder in te zetten. Naast Venture Capital financiering willen we ook aanvullend zijn voor Institutionele Investeerders, Private Equity fondsen en vreemd vermogen producten in combinatie met de inzet van Europees kapitaal. Met het geduldige en aanvullende karakter van ons kapitaal vervullen wij een unieke positie in het financieringslandschap, en dat geldt voor onze gehele portfolio.
Een pro actievere ondersteuning van innovatie en ondernemerschap?
Invest-NL is een nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling. Naast onze high-risk posities in de gehele portfolio ontwikkelen wij ook markten en financiële instrumenten. De ontwikkeltak is mijn verantwoordelijkheid. Een goede business case “verdient” meer dan alleen maar rendement.
Een bedrijf verdient de beste mensen met de juiste kennis en ervaring en een goed functionerende markt met uitstekend functionerende financiële instellingen die kunnen bouwen en vertrouwen op solide regelgeving en wetgeving, en de naleving daarvan. Het is van groot belang dat er een financieel sterk landschap is om innovaties te financieren en innovaties naar de markt te brengen. Deze ontstaan niet vanzelf. Een publieke co-financier is daarvoor een aantrekkelijke partner. Een bedrijf verdient dus meer dan alleen maar rendement. Het verdient óók de juiste aansluiting met onderwijsinstellingen, goed financieringslandschap, afzetmarkten en lange termijn perspectief.
Kortom, goede toegang tot kennis, financiering en opschalingsfinanciering en een draagvlak voor innovaties met geduldig kapitaal.
Invest-NL startte onder een bijzonder gesternte. Hoe bouwde u een organisatie toen de samenleving tot stilstand kwam?
De start van Invest-NL viel samen met de COVID-19 pandemie. Op de dag dat we ons nieuwe kantoor zouden betrekken en feestelijk openen, bevonden we ons achter onze schermen. We hebben letterlijk een organisatie via en vanaf ‘het scherm’ opgebouwd. ‘Online’ maakten we kennis met elkaar, voerden online sollicitatiegesprekken en hielden online team building sessies. We moesten onszelf op allerlei terreinen uitvinden, introducties geven en ‘op podia staan’. Het starten van een bedrijf, het bouwen van teams en het creëren van één organisatie was uitdagend en niet altijd eenvoudig in deze tijd waar mensen onzekerheid voelden. Op een gegeven moment kende iedereen elkaars thuissituatie, drijfveren en persoonlijke afwegingen. Elkaar écht begrijpen en samenwerken was een stuk uitdagender. Terwijl je gemotiveerd naar een projectvoorstel luisterde, kon de andere kant soms aangeven: “ik heb toch het idee dat je niet heel enthousiast bent”, jouw enthousiasme niet zien of voelen. Als we elkaar al mochten zien, troffen we elkaar met creatieve oplossingen op het strand en met paraplu’s in een park. Ik bracht kerstpakketten rond in mijn Mini en wandelde met mijn jongste collega’s op vrijdagmiddag in een ouderwetse conference call naar een (vega) broodje kroket.
Tijdens de Teams-meetings, als ik iedereen op het scherm zag en eenieder zijn/haar bijdrage zag leveren, kreeg ik een ontzettend goed gevoel. Ik was oprecht trots op de wijze waarop we samen én individueel, deze tijd zijn doorgekomen. Iedereen deed het toch maar even vanuit die nieuwe baan: sommigen in gedeelde kleine kamers, gedeelde keukens, anderen met kinderen en schoolwerk thuis of zorgend voor zieke partners. Toen we uiteindelijk naar kantoor mochten, waren we een organisatie met 80 mensen die elkaar echt moesten leren kennen en soms herkenden we elkaar niet, of hadden we een hele andere voorstelling van elkaar. De leden van het managementteam hebben elkaar goed weten vast te houden in de beginperiode en hebben, gegeven de omstandigheden, zo goed mogelijk voor de mensen gezorgd. Ben niet zeker of dat altijd goed gelukt is, maar wel geprobeerd.
Het resultaat?
Invest-NL is in de jaren een sterke partner geworden die o.a. impact meetbaar heeft gemaakt. Er is een trackrecord ontwikkeld en de organisatie wordt inmiddels herkend en erkend. Partijen sluiten zich bij ons aan en na vijf jaar voeren wij gesprekken met uiteenlopende ondernemers, investeerders (van angels tot institutionele) en publieke stakeholders (variërend van lokale gemeenten, provincies tot Rijksoverheid in Den Haag en andere publieke investeerders als de Regionale Ontwikkelings Maatschappijen, Invest International en natuurlijk de Europese Commissie).
Invest-NL is de afgelopen jaren enorm gegroeid. We hebben in de afgelopen twaalf maanden zestig nieuwe medewerkers aangenomen. We blijven werken aan het professionaliseren van de organisatie en het versterken van het fundament van onze missie gedreven organisatie. Invest-NL bestaat uit gedreven, zeer sterke en fijne professionals die hard werken en kritisch zijn. Zij spreken zich uit, ook naar het management. Dat ervaar ik als goed en zeer plezierig. Met trots durf ik te zeggen dat we veel hebben bereikt.
Hoe ontwikkelde zich de regionale en Europese samenwerking?
De samenwerking tussen Invest-NL en de Regionale Ontwikkelmaatschappijen (ROM’s) heeft zich positief en professioneel ontwikkeld. We kennen elkaar goed, werken samen en versterken elkaar op de ontwikkelwerkzaamheden. Daar waar ondernemingen willen opschalen, zijn wij de juiste gesprekspartner voor zowel de ontwikkeling van de markt waarin bedrijven ondernemen als voor de financiering.
We financieren direct of indirect via fondsen om zo het financieringslandschap te versterken. Dat doen we zelf en met middelen vanuit Europa. Onze partners in Europa bestaan al wat langer en hebben inmiddels al uitgebreider diverse instrumenten en financieringspositie uitgebouwd. Inmiddels hebben wij ook echt een plek veroverd in dit Europese speelveld met de ontwikkeling van de financiële instrumenten die wij met Europees Commissiegeld kunnen aanbieden aan de ondernemers in de Nederlandse markt.
Op dit moment verkennen we een verdere samenwerking met Invest International om op die manier met de inzet van publiek kapitaal nog effectiever privaat kapitaal te mobiliseren.
De wereld is in beweging. De internationale verhoudingen lijken zich bijna dagelijks te veranderen. Op welke wijze geeft Invest-NL hieraan vorm?
De wereld is fors in beweging. Mede ingegeven door het Rapport-Draghi (2024) is het besef diep doorgedrongen dat Europa een grote opgave heeft om haar concurrentiekracht te versterken en de forse innovatiekloof met de VS en China te verkleinen. Het belang van het versnellen van de grote maatschappelijke transities, in bijvoorbeeld Energie, Industrie (Biobased, Maakindustrie en Chemie), Agrifood, Zorg en Deep Tech, staat bovenaan de agenda’s. De geopolitieke ontwikkelingen maken dat ook andere uitdagingen, zoals bescherming van onze (economische) veiligheid, het verminderen van onze strategische afhankelijkheden en het versterken van industriepolitiek, de afgelopen jaren dominanter zijn geworden.
Deze ontwikkelingen hebben een stevige impact op de werkzaamheden van Invest-NL. Immers, een duurzamer, innovatiever en ook weerbaarder Nederland vraagt om forse investeringen in de economie van morgen. De aandeelhouder en de ministeries in Den Haag zijn zich enorm bewust van het nut en de wenselijkheid daarvan. Ook vanuit een verdienvermogen, i.e. het economische belang, het welvaarts- en welzijnsniveau van Nederland. We hebben heel veel technologische kennis en ervaring vanuit onze Deltapositie, de positie aan zee en de entree naar Europa.
De opgedane kennis en ervaring binnen de energietransitie zetten we ook in voor de andere transitieopgaven waarvoor we staan binnen de zorgsector, agrifood en verduurzaming industrie. We werken vanuit geïntegreerde vraagstukken als leveringszekerheid van materialen, energie, afzetkanalen en transport. Onze thema’s en expertise in het ontwikkelen van instrumenten en investeren haken steeds meer bij elkaar aan.
Als u spreekt over de toegang tot Europese fondsen en partners, aan welke partners refereert u dan?
De inzet van de Europese Commissie en de samenwerking met de Europese Nationale Financiering en Ontwikkelinstellingen - de European Long Term Investors – instellingen zoals o.a. Bpifrance (Frankrijk), Cassa Depositi e Prestiti (Italie), Caisse des Dépôts et Consignations (Frankrijk), en Kreditanstalt für Wiederaufbau (Duitsland), Export and Investment Fund (Denemarken) en ook European Investment Bank en European Investment Fund. Zij hebben veel ervaring opgedaan met het aantrekken van Europese middelen om de Europese agenda in eigen economie te financieren. Vormgeven aan de Europese Agenda, bijvoorbeeld in lijn met de aanbevelingen van Draghi, doe je als samenwerkende Europese partners lokaal en nationaal in het veld. Niet alleen vanuit Brussel. De aantrekkingskracht van deze Nationale Financiering- en Ontwikkelinstellingen is groot. In het oplossen van vraagstukken t.a.v. nationale infrastructuur werk je óók samen met institutionele kapitaalinvesteerders. Invest-NL heeft een positie verworven in dit financieringslandschap, in zowel Nederland als ook zeker in Brussel.
Op Europees niveau staan we na vijf jaren inmiddels al te boek als een innovatieve partij. Er bestaat veel interesse in de wijze waarop wij onze instrumenten hebben ontwikkeld. We worden uitgenodigd om aan tafels deel te nemen en onze kennis en inzichten te delen.
Op dit moment heeft Invest-NL 122 directe investeringen en 28 fondsinvesteringen gelijk aan een gecommitteerd kapitaal van € 1,140 miljard. Wat, in aantallen en in impact, zijn uw verwachtingen ten aanzien van de toekomst?
Vorig jaar zomer is er € 900 miljoen extra kapitaal aan ons toegekend t.b.v. ons kernkapitaal en een additioneel mandaat waarvan de financieringsvoorwaarden zachter kunnen zijn.
Ik wens ons toe dat Invest-NL in toenemende mate in staat zal zijn eerste posities in te nemen in grotere projecten en ‘first of a kind plants’, waar meerdere financieringsproducten noodzakelijk kunnen zijn. Daarmee kunnen we als Invest-NL partijen en ook financiers betere toegang tot financiering en markten verschaffen die voor een transitieopgave staan, en nog te risicovol lijken. Ik voorzie dat Invest-NL een versterkende invloed zal uitoefenen door het private kapitaal van de institutionele beleggers te mobiliseren en daarmee het financieringslandschap te versterken. Nogmaals, Invest-NL bestaat niet om andere partijen te beconcurreren, maar juist om deze aan te vullen, te versnellen en passend aanvullend kapitaal te verschaffen. Wij stappen in waar anderen (nog) niet kunnen.
Welke stappen zet je vandaag om de ambities van morgen te realiseren?
In het geval van internationale expansie wordt, door de Nationale Financierings- en Ontwikkelinstellingen van andere landen, de participatie van Invest-NL inmiddels zeer gewaardeerd. Onze aanwezigheid op de ‘cap table’ wordt al zeer sterk gewaardeerd. We moeten ons realiseren dat ons beleid en onze beslissingen in toenemende mate er ook internationaal toe doen. We moeten ons er ook bewust van zijn dat bepaalde innovatieve technologieën langer voor Nederland behouden blijven, en dat deze de tijd en ruimte krijgen om de ontwikkelperiode goed door te komen om zo nationaal en internationaal sterker te kunnen groeien.
Kijkende naar de grote hoeveelheid zaken die samenhangen - nationaal, Europees, wereldwijd - en alle regelgeving en alle standaarden waar rapportages aan moet voldoen: Hoe komt u tot een kader van waaruit zaken beoordeelt en gemeten kunnen worden?
Allereerst vereist het opereren als een naamloze vennootschap (N.V.) met een publieke aandeelhouder een specifieke governance structuur. Dit leidt vrijwel direct tot een sterke betrokkenheid van de aandeelhouder, de Raad van Commissarissen en de vorming van een krachtige Raad van Bestuur.
Zoals gezegd werken we ook nauw samen met strategische partners in Europa, Den Haag, investeerders en ondernemingen. Deze samenwerking betekent dat de focus primair ligt op de kerntaken die voortvloeien uit ons mandaat: de uitvoering van het wettelijke mandaat (waaronder additionaliteit, staatssteun en governance), financieel toezicht (risico, rendement en impact), en naleving van diverse convenanten zoals die met betrekking tot het MKB, de SER, de Sustainable Development Goals (SDG’s), en criteria op het gebied van diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie.
Omdat we financieren met publiek geld is het essentieel dat er voldoende ‘checks and balances’ zijn ingebouwd om investeringsbeslissingen te kunnen verantwoorden en toe te lichten. Dit brengt met zich mee dat zowel investeringsprocessen als ontwikkeltrajecten meer tijd vergen.
De hierboven genoemde rapportageverplichtingen vragen ook het nodige van de organisaties waarin wij investeren. Zij worden eveneens verzocht om relevante data aan te leveren, onder andere ten behoeve van het meten van impact op gebieden zoals vermeden CO₂-uitstoot en werkgelegenheid.
We werken hierin samen met EcoVadis, een partner die we ook actief inzetten ter ondersteuning van onze portfoliobedrijven. Het nastreven van doelstellingen die verder reiken dan uitsluitend financieel rendement, vergroot naar onze overtuiging de kans op continuïteit en duurzame groei van deze ondernemingen.
‘Een belangrijke vraagstuk is hoe circulaire risico’s gewaardeerd woorden ten
opzichte van lineaire risico’s.’
Als investerings- en ontwikkelinstelling richten wij ons op de stappen die vandaag gezet moeten worden om de ambities van morgen versneld te realiseren. Wij observeren, initiëren en agenderen. Het transformeren van bedrijfsprocessen is niet uitsluitend te realiseren via overheidsbeleid; daarvoor zijn ondernemers en financiers onmisbaar.
Een belangrijk vraagstuk in dit kader is hoe circulaire risico’s gewaardeerd worden ten opzichte van lineaire risico’s. Is het risico van het terugwinnen van kritische materialen daadwerkelijk groter dan de afhankelijkheid van risicovolle of geopolitiek instabiele bronnen? En ligt dat risico volledig bij de ondernemer? Dit zijn vraagstukken die gezamenlijk moeten worden opgepakt, waarbij publieke partners zich richten op de behoeften van ondernemingen.
Financieringsoplossingen kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Denk aan garantiestellingen, financiële instrumenten of verzekeringen die ondernemers in staat stellen bij te dragen aan leveringszekerheid van nationaal belang. De bereidheid onder ondernemers is er: zij willen bijdragen en zoeken actief naar oplossingen om de afhankelijkheid van het buitenland te verkleinen.
Daarom zetten wij ook in op Europese samenwerking, met als doel het versterken van gezamenlijke waardeketens en het realiseren van strategische autonomie.
De overheid als ‘facilitator’ van ondernemerschap?
Jazeker, ook als ontwikkelaar van kennis en ervaring tussen en van ketenpartijen die bijvoorbeeld naar het buitenland geëxporteerd kan worden. Waar ik écht trots op ben is dat Invest-NL ook serieuze, grote bedrijven – net onder de top 20 van grootste bedrijven – op het vizier heeft om toegang te geven tot bijvoorbeeld groene stroom, financieringsoplossingen voor knelpunten voor verduurzaming van industrie en dat we met banken toewerken naar oplossingen om de transitie te financieren.
Aan de aanbodkant van de energiemarkt zien we een afnemende interesse wat betreft investeringen in de Offshore Windparken. Terugtrekkende bewegingen in het hart van de energietransitie bij grote marktpartijen met een heldere ‘groene strategie’. Hoe beoordeelt u dit?
Vraagcreatie als sleutel voor duurzame groei in offshore wind: Stijgende kosten, onzekerheid over de afname door grote industriële partijen en toenemende internationale concurrentie zetten druk op de afzetmogelijkheden van groene stroom in Nederland. Waar ontwikkelaars voorheen konden rekenen op kredietwaardige grootverbruikers, zoals datacenters, is die zekerheid nu minder vanzelfsprekend. Opvallend is dat zelfs gerenommeerde bedrijven buiten de top-20 door financiers steeds vaker als ‘niet kredietwaardig genoeg’ worden beschouwd.
Toch zien we dat er wél perspectief is. Wij signaleren dat - door kleinere of middelgrote afnemers te bundelen - er een robuuste en stabiele vraag kan ontstaan. Vraagcreatie is cruciaal — niet alleen voor de afzet van groene stroom, maar ook als strategisch instrument binnen het bredere Europese energiebeleid.
‘Demand-side creation’ staat inmiddels hoog op de Europese agenda. Invest-NL draagt hier actief aan bij, samen met ondernemers in Nederland. Door innovatieve financieringsmodellen en partnerschappen te ontwikkelen, helpen we de markt voor duurzame energieopwekking te versterken en versnellen we de transitie naar een toekomstbestendig energiesysteem.
Wat is maatschappelijke waarde en hoe meet u die?
(Glimlachend.) En dat vraagt u aan een Algemeen Econoom die vroeger maatschappelijke kosten-/batenanalyses heeft uitgevoerd bij het schrijven van haar scriptie?
Dus de juiste persoon?
Ja ik denk het wel. Ik waardeer de waarde creatie voorbij financiële rendementen. De discussie raakt hier aan het bredere concept van welvaartswinst en -verlies. Dit gaat vaak over maatschappelijke baten en kosten die buiten de directe financiële analyse van een investering vallen. Toch zijn ze essentieel om de lange termijn relevantie van een project te begrijpen.
Bij Invest-NL richten we ons op duidelijke thema’s met specifieke focusgebieden. Deze helpen ons om de bijdrage aan de energietransitie, het circulaire processen ten behoeve van het verduurzamen van industrie, toekomstgerichte voedselsysteem en de transitie in zorgsector te beoordelen. Daarbij hanteren we een ketengerichte benadering: we kijken niet alleen naar individuele bedrijven, maar naar hun rol binnen bredere waardeketens.
Hoewel de transitie soms traag lijkt te verlopen, zijn er de afgelopen decennia belangrijke stappen gezet. We boeken vooruitgang in visie, gezamenlijke ambitie, investeringen en technologie. En dat is nodig, want we staan voor grote, onderling verbonden maatschappelijke opgaven.
“Hoeveel bomen is een baan waard en hoeveel banen is een boom waard?”
Hoe ziet uw persoonlijke en professionele weg eruit? Waar begonnen deze, en zijn zij los te zien?
Ik ben geboren en getogen in Harlingen, als jongste van twee dochters in een ondernemersgezin. Mijn vader nam op jonge leeftijd het familiebedrijf over als derde generatie, nadat zijn vader overleed. Dat ging gepaard met de bekende romantiek, én de dynamiek van een familiebedrijf. Dertien jaar geleden verkochten mijn vader en ik samen het bedrijf — een bijzonder en emotioneel moment.
Mijn ouders leerden mij dat alles is op te lossen met creativiteit. Als kind merkte ik nauwelijks wanneer het zakelijk tegenzat; dan aten we gewoon wat vaker gehakt. We vierden de successen en stonden samen sterk in moeilijke tijden. Als kinderen werkten wij ook mee: rekeningen rondfietsen, kantoor schoonmaken en mee naar de klant. Dat was vaak een agrarisch of bouw gerelateerd bedrijf. We konden op deze wijze de vraagstukken zelf beoordelen en voeling te houden met de mensen aan wie wij leverden.
Mijn beide ouders werkten in het bedrijf en waren daarnaast actief in de stad. Het was vaak een zoete inval. Mijn moeder maakte ’s avonds ook nog onze kleding - iets waarvan ik me pas later realiseerde dat dat best een zware opgave was - maar we liepen wel rond in de kleding die wij mooi vonden. Zij waren er altijd voor ons, en wij zijn er nu voor hen, al hebben ze ons nog niet echt nodig. Ze zijn gezond, ondernemend en genieten volop van het leven. De combinatie van hard werken, creativiteit, veerkracht en het vieren van mooie momenten heeft mij gevormd. Er is altijd veel wederzijds respect geweest.
Na het Stedelijk Gymnasium in Leeuwarden en een uitwisselingsjaar in Indonesië, ben ik Algemene Economie gaan studeren in Maastricht. In mijn eerste baan in de pensioenwereld leerde ik de kracht en macht van geld kennen. De schaal waarop je mocht denken zorgde voor impact.
Mijn overstap naar Shell Solar Renewables was een bewuste keuze. Ik werkte aan de ontwikkeling van nieuwe solar business, eerste zon op dak, nieuwe internationale markten, het eerste offshore windpark en het eerste grootschalige zonnepark. Alles was innovatief, zowel qua technologie als businessmodellen en financiering. Ik leerde dat zakelijke beslissingen grote maatschappelijke impact kunnen hebben, en dat samenwerking alleen lukt als partijen elkaars perspectieven begrijpen. Uiteindelijk zat ik in het dealteam in de periode dat Shell de Renewable Energy tak voor de eerste keer verkocht. Dit was in 2005 en daarna zou dat nog een paar keer gebeuren.
Daarna volgde een korte periode bij Evelop International B.V., onderdeel van Econcern - destijds hét bedrijf van de clean technology en schone energielevering. De visie en technologie waren vooruitstrevend, met unieke toepassingen voor offshore wind. Helaas bleek het fundament op andere vlakken minder solide. Het faillissement volgde, breed uitgemeten in media, boeken en rechtszaken. In die periode werd mijn eerste dochter geboren. Met haar op mijn arm voerde ik onderhandelingen over de verkoop van Evelop. Ik richtte mijn eigen advies- en investeringsbedrijf op en verkocht het 105-jarige familiebedrijf. Mijn vader stuurde me bewust zonder vooraf vastgestelde verkoopprijs de onderhandelingen in. Het was een intensieve, leerzame periode - zakelijk én privé. Hoe we die onderhandeling hebben ingestoken, heeft me geleerd om zo goed mogelijk de positie van de andere kant te begrijpen. Dit kwam goed van pas bij Triodos Investment Management waar de energy portfolio stevig geraakt werd door fiscale aanpassingen in Spanje. Hoe hou je dan je aandeelhouders en ondernemers aan boord.
Na ongeveer 10 jaar zelfstandigheid en een eigen investeringsfonds te hebben opgezet en geïnvesteerd kwam mijn huidige functie bij Invest-NL op mijn pad. Mijn naam stond gewoon op deze baan. Mijn overtuiging is altijd geweest: een goede business case verdient meer dan alleen rendement. En met ‘verdienen’ bedoel ik zowel rendement als dat een business case een goed vestigingsklimaat verdient. Alleen geld is niet genoeg. Een goede ontwikkelaar spreekt zowel de taal van de ondernemer, financier en snapt de randvoorwaarden van een goede business case. En alleen als je het maatschappelijk belang én het ondernemersbelang begrijpt, kun je tot een sterke transactie komen.
Vanuit die gedachte ben ik zes jaar geleden aan deze bijzondere reis begonnen. Ik mag nu richting, inhoud en snelheid geven aan projecten die ertoe doen. Echt de mooiste baan in Nederland. (Ik zei niet ‘de makkelijkste’.)
Wat zijn de beslissende momenten geweest in uw leven en loopbaan?
Een van de meest bepalende ervaringen in mijn leven was mijn uitwisselingsjaar als zeventienjarige naar Indonesië - in een tijd zonder internet of WhatsApp. Het was een periode waarin ik nieuwe werelden en culturen mocht ontdekken en op mezelf was aangewezen. Daar ontstond het fundament van mijn zelfvertrouwen. Mijn conclusie destijds: “Ik kan altijd op mezelf bouwen.”
Mijn tweede gastmoeder was Islamitisch en leerde mij om met openheid naar alle religies en culturen te kijken. Die ervaring heeft mijn wereldbeeld blijvend verruimd en mijn nieuwsgierigheid naar het onbekende verder gevoed.
Ik ben opgevoed door ouders die mij leerden te denken en handelen vanuit gelijkwaardigheid. In mijn carrière heb ik als jonge, ambitieuze vrouw - en ook later - regelmatig te maken gehad met vooroordelen, weerstand en niet geoorloofd gedrag. Bizar dat we elke keer weer een trend zien die ons terugwerpt. Het blijft belangrijk om te blijven staan en overtuigd te blijven van je koers.
"Leiderschap gaat over wie je bent, ook wanneer het pad waarover je loopt nog niet geplaveid is."
Bij Shell vond ik een professionele, internationale omgeving waarin ik mij volop kon ontwikkelen. Ik kreeg kansen, nam verantwoordelijkheid en leerde al op jonge leeftijd omgaan met grote bedragen. Daar leerde ik ook wat het betekent om maatschappelijke verantwoordelijkheid te dragen. Het was een indrukwekkende leerschool. Wat mij altijd heeft gedreven, is het creëren van nieuwe kansen, het mogelijk maken van nieuwe technologieën en het ontwikkelen van innovatieve businessmodellen - en die vervolgens een plek geven binnen het systeem. Die brugfunctie tussen innovatie en implementatie is wat mij blijft inspireren.
“Ik kan altijd op mezelf bouwen’, zo concludeerde ik.”
Wat betekent publiek leiderschap voor u?
Belangen breder beoordelen en wegen dan uitsluitend vanuit een rendementsperspectief. Een lange termijn investeerder denkt niet ‘laat ik nu eens lekker de natuurlijke bronnen versneld uitputten zodat ik snel mijn winst kan maken’. Denkende vanuit de lange termijn moet je ook inpassingsvraagstukken beantwoorden. Het gaat om een samenhangend, groter belang van het geheel waarvoor je kleinere en grotere partijen nodig hebt. Voor mij gaat het om de verdeling van schaarse middelen met publiek geld en de verantwoordelijkheid die je daarvoor draagt. Die verdeling staat sterker onder druk dan mensen zich realiseren. Om dat evenwichtig en juist te kunnen doen heb je financiering nodig. Maar we zullen het samen, en vanuit een visie, moeten doen. Overheid, ondernemers én financier. Wetgeving die tien jaar geleden met de beste bedoelingen tot stand kwam, kan vandaag in de weg zitten.
Wat betekent ‘leiderschap’ voor u?
Dat je opkomt waarvoor je staat en niet direct wijkt als je even alleen staat. Het betekent een onderbouwde, afwijkende visie durven hebben of andere benadering durven kiezen. Dat vereist tijd en die moet je wel durven vragen. Dat je daarvoor verantwoordelijkheid draagt en mensen kunt ‘meenemen’. Het betekent ook dat je anderen faciliteert zich te ontwikkelen en te groeien. Samen op weg zijn.
Wat zijn uw intrinsieke drijfveren?
Heel veel plezier maken met mijn twee dochters, familie en vrienden en in datgene wat ik doe staat voor mij op de eerste plaats. Dat betreft ook de inhoud en resultaten van mijn werk, als ook de mensen die ik ontmoet en waarmee ik samenwerk. Ten tweede is dat eerlijkheid ten aanzien van waarvoor je gaat en staat. Tenslotte is dat vertrouwen dat het goed komt en dat je bijdraagt aan ‘iets beters en iets mooiers’ en dat dát onderscheidend is.
Hoe verhouden de begrippen ‘leiderschap’ en ‘duurzaamheid’ zich tot elkaar?
Dat is voor mij zeer eenvoudig te beantwoorden. ‘Duurzaamheid’ is een vrij platgetreden begrip en gebruik ik liever niet, maar wat mij betreft staat dat gelijk aan ‘Les 1’ in de Economie: het op een verantwoorde wijze verdelen van schaarse middelen. Met het begrip ‘duurzaamheid’ start de beantwoording van (lange termijn) vraagstukken. Dat gaat vooraf aan handelen. Het gaat over je bestaan als land, als onderneming en als individu, in onderlinge samenhang. Ook hier gaat het over oprechtheid, eerlijkheid en het dragen van verantwoordelijkheid.
We moeten circulaire economie niet alleen als ambitie zien, maar als concrete businesscase. In mijn functie en als voorzitter van de Kopgroep Circulair Financieren werk ik dagelijks aan het versnellen van de transitie naar een economie zonder afval. Mijn focus ligt op het ontwikkelen van financierbare proposities die circulariteit centraal stellen. Dat betekent dat ik samen met bedrijven en financiers werk aan het fit-for-finance maken van circulaire businessmodellen, waarbij we nieuwe risico-inschattingen en verdienmodellen hanteren. Binnen Invest-NL brengen we partijen samen om ketens te sluiten, waardeverlies te voorkomen en innovatieve projecten op te schalen. Door circulaire metrics en resultaatgerichte financiering te integreren in onze aanpak, maken we de stap van visie naar uitvoering – met als doel een economie waarin hergebruik de norm is en duurzaamheid loont.
Ook moeten we ontwikkelingen versterken om zo van ongestructureerde/versnipperde financiering naar gestructureerde financiering te bewegen en op die manier resultaatgerichte modellen te kunnen financieren. Als directeur Business Development bij Invest-NL zet ik mij actief in voor het versterken van ondernemerschap binnen de Life Sciences & Health-sector. Onlangs nam ik deel aan het panel van de Nationale Zorginnovatieprijs, waar ik pleitte voor een financieringsaanpak die verder gaat dan losse pilots en subsidies. Ik geloof dat de sleutel ligt in het ontwikkelen van innovatieve financieringsmodellen, zoals resultaatfinanciering, waarbij investeringen worden gekoppeld aan meetbare gezondheidsuitkomsten. Deze gestructureerde benadering maakt het mogelijk om zorginnovaties duurzaam op te schalen en tegelijkertijd maatschappelijke impact te realiseren.
Wat betekent ‘wijsheid’ voor u?
Beschouwen en durven leren. Dat gaat verder dan uitsluitend kennis verwerven en bezitten. Het gaat over de toepassing van kennis en ervaring en het vermogen daarop te reflecteren. En je kennis, ervaring en visie door te ontwikkelen. Daar zet je vaak een stapje terug om dan juist anderen te kunnen zien.
Ik ken u als een energieke, zeer ambitieuze en betrokken vrouw die zich door weinig drempels of tegenslag laat afremmen. Herken u zich in dit beeld?
Dat weet ik niet. Ik kan mij dit ontstane beeld wel voorstellen, maar ik krijg eenvoudigweg ook veel gegund. Ik leef niet met een masker op en ik kan ook niet zo goed toneelspelen. Ik kom natuurlijk ook uit een regio, Friesland, waar je vrij snel gecorrigeerd wordt als je teveel lawaai maakt.
Ik ben voor alles bang, maar ik durf ook alles. Als het mijn tijd zou zijn om te gaan, dan heeft het universum tot dusverre nog altijd een drempeltje ingebouwd waardoor ik letterlijk struikel, en er nog wel ben. Ik ben een gezegend persoon en vind ook dat ik er best hard voor moet werken. En dat is prima.
Welke vraag werd u nooit gesteld, maar wilde u altijd al wel beantwoorden?
Mijn overkomen en stevige persoonlijkheid, gecombineerd met mijn autonome denken, weerhouden mensen er nogal eens van om mij vragen te stellen. Dat is onnodig. Maar wees gerust, ik zal altijd mezelf blijven. (Brede glimlach.)
Met welke quote wilt u vandaag afsluiten?
‘Try, fly, enjoy, en als het misgaat zien we het dan wel weer’
Het komt altijd goed. Geniet van het leren vliegen. Het zou zo mooi zijn als we ook onze kinderen met dit gedachtengoed opvoeden. Geloof in je eigen kunnen.
Juni 2025 | Edward van den Boorn
Over Invest-NL
Invest-NL werd in 2020 opgericht en investeert in de economie van morgen. De organisatie ondersteunt de markt door financieringsknelpunten weg te nemen en financiering te mobiliseren. Met marktontwikkeling, het ontwikkelen van nieuwe financiële instrumenten en door middel van het verstrekken van geduldig kapitaal, trekt Invest-NL publiek en privaat kapitaal aan voor de transities die Nederland vooruithelpen. Invest-NL maakt innovatieve initiatieven financierbaar met nieuwe financiële instrumenten, lost financieringsknelpunten op met haar expertise en haar netwerk, en biedt toegang tot nationaal en Europees kapitaal. Invest-NL zet publiek kapitaal in om aanvullende investeringen van private en institutionele partijen en uit Europa te mobiliseren. De organisatie zet haar kennis en netwerken in om innovatieve bedrijven en sectoren te laten groeien en risico's te verminderen. Als nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling is Invest-NL wél in staat vroeg instappen en mee te groeien.
Invest-NL werkt nauw samen met innovatieve ondernemers, investeerders, kennisinstellingen en Nederlandse en Europese overheden. Als nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling heeft de organisatie een uniek mandaat en geduldig kapitaal om de uitdagingen van deze tijd aan te pakken. Invest-NL is gepositioneerd om in te springen waar de markt dit nog niet doet. Zij draagt daarmee bij aan het toekomstig verdienvermogen van Nederland.
Invest-NL is een private onderneming die is gefinancierd met publieke middelen. Het is een publieke deelneming met het Ministerie van Financiën als enige aandeelhouder. De organisatie is een zelfstandige entiteit, zonder aansturing langs politieke lijnen. De organisatie heeft een wettelijke taak en mandaat waarvan de invulling ligt bij de Raad van Bestuur van Invest-NL. Invest-NL beoordeelt nadrukkelijk of investeringen de BV Nederland dienen en of, ook op de lange termijn, de financiering van de transitieopgaven in het verlengde liggen van de beleidsdepartementen in Den Haag.
Invest-NL financiert innovatieve ondernemingen, van start-ups tot volwassen bedrijven, voor wie het vinden van gangbare financiering lastig is omdat de markt er nog niet klaar voor is. Ondernemingen die impact kunnen maken op het gebied van Agrifood, Biobased & Circulaire Economie, Deep Tech, Energie en Life Sciences & Health.
Het bedrijf is gevestigd in Amsterdam en bestaat uit zo’n 150 professionals die impact maken voor een duurzaam en innovatief Nederland.
Over Anne Mieke van der Werf
Drs. Anne Mieke van der Werf is sinds juli 2019 Directeur Business Development bij Invest-NL, waar ze markten en financiële instrumenten ontwikkelt voor transitieopgaven in Energie, Agrifood, Circulaire Economie, Life Science & Health en Deep tech. Ze is voorzitter van de Kopgroep Circulair Financieren, een netwerk dat circulair financieren de norm wil maken in 2030, en voorzitter van de Raad van Toezicht bij GCNE, dat de duurzame transitie in de maakchemie versnelt.
Mevrouw Van der Werf is tevens voorzitter van ENERGIIQ, het energie-innovatiefonds van Zuid-Holland, dat investeert in ondernemingen met bewezen energie-innovaties, en lid van de Raad van Toezicht bij Martens en Van Oord, een bedrijf in de grond-, weg- en waterbouw dat duurzame oplossingen biedt.
Voordat ze bij Invest-NL ging werken, deed mevrouw Van Der Werf twintig jaar ervaring op in multinationale ondernemingen, alsmede in haar eigen bedrijf GreenEconomics B.V., waar ze zich bezighield met strategische kansenidentificatie, mergers en divestments en investment management.
Anne Mieke van der Werf studeerde Algemene Economische Wetenschappen aan de Universiteit Maastricht (1997).
Dit artikel kwam tot stand door Capita Selecta - Executive Search & Leadership Advisory
Capita Selecta vertaalt organisatorische en strategische vraagstukken in pragmatische en concrete personele oplossingen. We adviseren, begeleiden en ontwikkelen teams en individuen, in aansluiting op de strategie en de organisatie. Onze Executive Search dienstverlening identificeert, selecteert, presenteert en begeleidt innovatief en toekomstbestendig leiderschap en management.
Het bureau heeft zich in 30 jaar ontwikkeld tot een gerenommeerde partner bij de instroom en ontwikkeling van leiders en senior executives voor in Nederland gevestigde, nationale en internationale, bedrijven en organisaties.
